Narayaneeyam-SA


Paaramparya is also on YouTube and Spotify

Kindly Subscribe for these channels and support us by giving your valuable feedback


 

Ready Reckoner


 

   Introduction
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 1 ( प्रथमम् दशकम् )

 


 

   

ॐ श्रीकृष्णाय परब्रह्मणे नम:

अथ श्रीमन्नारायणीयम् प्रथमम् दशकम्

भगवद् महिमा वर्णनं


   Verse
   

 

1-1   

सान्द्रानन्दावबोधात्मकमनुपमितं कालदेशावधिभ्यां

निर्मुक्तं नित्यमुक्तं निगमशतसहस्रेण निर्भास्यमानम् ।

अस्पष्टं दृष्टमात्रे पुनरुरुपुरुषार्थात्मकं ब्रह्म तत्वं

तत्तावद्भाति साक्षाद् गुरुपवनपुरे हन्त भाग्यं जनानाम् ॥


1-1   Verse
   
1-1   Meaning
   

 

1-2   

एवंदुर्लभ्यवस्तुन्यपि सुलभतया हस्तलब्धे यदन्यत्

तन्वा वाचा धिया वा भजति बत जन: क्षुद्रतैव स्फुटेयम् ।

एते तावद्वयं तु स्थिरतरमनसा विश्वपीड़ापहत्यै

निश्शेषात्मानमेनं गुरुपवनपुराधीशमेवाश्रयाम: ॥


1-2   Verse
   
1-2   Meaning
   

 

1-3   

सत्त्वं यत्तत् पराभ्यामपरिकलनतो निर्मलं तेन तावत्

भूतैर्भूतेन्द्रियैस्ते वपुरिति बहुश: श्रूयते व्यासवाक्यम्।

तत् स्वच्छ्त्वाद्यदाच्छादितपरसुखचिद्गर्भनिर्भासरूपं

तस्मिन् धन्या रमन्ते श्रुतिमतिमधुरे सुग्रहे विग्रहे ते ॥


1-3   Verse
   
1-3   Meaning
   

 

1-4   

निष्कम्पे नित्यपूर्णे निरवधिपरमानन्दपीयूषरूपे

निर्लीनानेकमुक्तावलिसुभगतमे निर्मलब्रह्मसिन्धौ ।

कल्लोलोल्लासतुल्यं खलु विमलतरं सत्त्वमाहुस्तदात्मा

कस्मान्नो निष्कलस्त्वं सकल इति वचस्त्वत्कलास्वेव भूमन् ॥


1-4   Verse
   
1-4   Meaning
   

 

1-5   

निर्व्यापारोऽपि निष्कारणमज भजसे यत्क्रियामीक्षणाख्यां

तेनैवोदेति लीना प्रकृतिरसतिकल्पाऽपि कल्पादिकाले।

तस्या: संशुद्धमंशं कमपि तमतिरोधायकं सत्त्वरूपं

स त्वं धृत्वा दधासि स्वमहिमविभवाकुण्ठ वैकुण्ठ रूपं ॥


1-5   Verse
   
1-5   Meaning
   

 

1-6   

तत्ते प्रत्यग्रधाराधरललितकलायावलीकेलिकारं

लावण्यस्यैकसारं सुकृतिजनदृशां पूर्णपुण्यावतारम्।

लक्ष्मीनिश्शङ्कलीलानिलयनममृतस्यन्दसन्दोहमन्त:

सिञ्चत् सञ्चिन्तकानां वपुरनुकलये मारुतागारनाथ ॥


1-6   Verse
   
1-6   Meaning
   

 

1-7   

कष्टा ते सृष्टिचेष्टा बहुतरभवखेदावहा जीवभाजा-

मित्येवं पूर्वमालोचितमजित मया नैवमद्याभिजाने।

नोचेज्जीवा: कथं वा मधुरतरमिदं त्वद्वपुश्चिद्रसार्द्रं

नेत्रै: श्रोत्रैश्च पीत्वा परमरससुधाम्भोधिपूरे रमेरन् ॥


1-7   Verse
   
1-7   Meaning
   

 

1-8   

नम्राणां सन्निधत्ते सततमपि पुरस्तैरनभ्यर्थितान –

प्यर्थान् कामानजस्रं वितरति परमानन्दसान्द्रां गतिं च।

इत्थं निश्शेषलभ्यो निरवधिकफल: पारिजातो हरे त्वं

क्षुद्रं तं शक्रवाटीद्रुममभिलषति व्यर्थमर्थिव्रजोऽयम् ॥


1-8   Verse
   
1-8   Meaning
   

 

1-9   

कारुण्यात्काममन्यं ददति खलु परे स्वात्मदस्त्वं विशेषा-

दैश्वर्यादीशतेऽन्ये जगति परजने स्वात्मनोऽपीश्वरस्त्वम्।

त्वय्युच्चैरारमन्ति प्रतिपदमधुरे चेतना: स्फीतभाग्या-

स्त्वं चात्माराम एवेत्यतुलगुणगणाधार शौरे नमस्ते ॥


1-9   Verse
   
1-9   Meaning
   

 

1-10   

ऐश्वर्यं शङ्करादीश्वरविनियमनं विश्वतेजोहराणां

तेजस्संहारि वीर्यं विमलमपि यशो निस्पृहैश्चोपगीतम्।

अङ्गासङ्गा सदा श्रीरखिलविदसि न क्वापि ते सङ्गवार्ता

तद्वातागारवासिन् मुरहर भगवच्छब्दमुख्याश्रयोऽसि ॥


1-10   Verse
   
1-10   Meaning
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये प्रथमम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 1-1 to 1-10
   

 

   Meaning 1-1 to 1-10
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 2 ( द्वितीयम् दशकम् )

 


 

   

ॐ श्रीकृष्णाय परब्रह्मणे नम:

अथ श्रीमन्नारायणीयम् द्वितीयम् दशकम्

भगवद् रूप वर्णनं


   Verse
   

 

2-1   

सूर्यस्पर्धिकिरीटमूर्ध्वतिलकप्रोद्भासिफालान्तरं

कारुण्याकुलनेत्रमार्द्रहसितोल्लासं सुनासापुटम्।

गण्डोद्यन्मकराभकुण्डलयुगं कण्ठोज्वलत्कौस्तुभं

त्वद्रूपं वनमाल्यहारपटलश्रीवत्सदीप्रं भजे ॥


2-1   Verse
   
2-1   Meaning
   

 

2-2   

केयूराङ्गदकङ्कणोत्तममहारत्नाङ्गुलीयाङ्कित-

श्रीमद्बाहुचतुष्कसङ्गतगदाशङ्खारिपङ्केरुहाम् ।

काञ्चित् काञ्चनकाञ्चिलाञ्च्छितलसत्पीताम्बरालम्बिनी-

मालम्बे विमलाम्बुजद्युतिपदां मूर्तिं तवार्तिच्छिदम् ॥


2-2   Verse
   
2-2   Meaning
   

 

2-3   

यत्त्त्रैलोक्यमहीयसोऽपि महितं सम्मोहनं मोहनात्

कान्तं कान्तिनिधानतोऽपि मधुरं माधुर्यधुर्यादपि ।

सौन्दर्योत्तरतोऽपि सुन्दरतरं त्वद्रूपमाश्चर्यतोऽ-

प्याश्चर्यं भुवने न कस्य कुतुकं पुष्णाति विष्णो विभो ॥


2-3   Verse
   
2-3   Meaning
   

 

2-4   

तत्तादृङ्मधुरात्मकं तव वपु: सम्प्राप्य सम्पन्मयी

सा देवी परमोत्सुका चिरतरं नास्ते स्वभक्तेष्वपि ।

तेनास्या बत कष्टमच्युत विभो त्वद्रूपमानोज्ञक –

प्रेमस्थैर्यमयादचापलबलाच्चापल्यवार्तोदभूत् ॥


2-4   Verse
   
2-4   Meaning
   

 

2-5   

लक्ष्मीस्तावकरामणीयकहृतैवेयं परेष्वस्थिरे-

त्यस्मिन्नन्यदपि प्रमाणमधुना वक्ष्यामि लक्ष्मीपते ।

ये त्वद्ध्यानगुणानुकीर्तनरसासक्ता हि भक्ता जना-

स्तेष्वेषा वसति स्थिरैव दयितप्रस्तावदत्तादरा ॥


2-5   Verse
   
2-5   Meaning
   

 

2-6   

एवंभूतमनोज्ञतानवसुधानिष्यन्दसन्दोहनं

त्वद्रूपं परचिद्रसायनमयं चेतोहरं शृण्वताम् ।

सद्य: प्रेरयते मतिं मदयते रोमाञ्चयत्यङ्गकं

व्यासिञ्चत्यपि शीतवाष्पविसरैरानन्दमूर्छोद्भवै: ॥


2-6   Verse
   
2-6   Meaning
   

 

2-7   

एवंभूततया हि भक्त्यभिहितो योगस्स योगद्वयात्

कर्मज्ञानमयात् भृशोत्तमतरो योगीश्वरैर्गीयते ।

सौन्दर्यैकरसात्मके त्वयि खलु प्रेमप्रकर्षात्मिका

भक्तिर्निश्रममेव विश्वपुरुषैर्लभ्या रमावल्लभ ॥


2-7   Verse
   
2-7   Meaning
   

 

2-8   

निष्कामं नियतस्वधर्मचरणं यत् कर्मयोगाभिधं

तद्दूरेत्यफलं यदौपनिषदज्ञानोपलभ्यं पुन: ।

तत्त्वव्यक्ततया सुदुर्गमतरं चित्तस्य तस्माद्विभो

त्वत्प्रेमात्मकभक्तिरेव सततं स्वादीयसी श्रेयसी ॥


2-8   Verse
   
2-8   Meaning
   

 

2-9   

अत्यायासकराणि कर्मपटलान्याचर्य निर्यन्मला

बोधे भक्तिपथेऽथवाऽप्युचिततामायान्ति किं तावता ।

क्लिष्ट्वा तर्कपथे परं तव वपुर्ब्रह्माख्यमन्ये पुन-

श्चित्तार्द्रत्वमृते विचिन्त्य बहुभिस्सिद्ध्यन्ति जन्मान्तरै: ॥


2-9   Verse
   
2-9   Meaning
   

 

2-10   

त्वद्भक्तिस्तु कथारसामृतझरीनिर्मज्जनेन स्वयं

सिद्ध्यन्ती विमलप्रबोधपदवीमक्लेशतस्तन्वती ।

सद्यस्सिद्धिकरी जयत्ययि विभो सैवास्तु मे त्वत्पद-

प्रेमप्रौढिरसार्द्रता द्रुततरं वातालयाधीश्वर ॥


2-10   Verse
   
2-10   Meaning
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये द्वितीयम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 2-1 to 2-10
   

 

   Meaning 2-1 to 2-10
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 3 ( तृतीयम् दशकम् )

 


 

   

ॐ श्रीकृष्णाय परब्रह्मणे नम:

अथ श्रीमन्नारायणीयम् तृतीयम् दशकम्

भक्त स्वरूप वर्णनं

भक्ति प्रार्थना च


   Verse
   

 

3-1   

पठन्तो नामानि प्रमदभरसिन्धौ निपतिता:

स्मरन्तो रूपं ते वरद कथयन्तो गुणकथा: ।

चरन्तो ये भक्तास्त्वयि खलु रमन्ते परममू-

नहं धन्यान् मन्ये समधिगतसर्वाभिलषितान् ॥


3-1   Verse
   
3-1   Meaning
   

 

3-2   

गदक्लिष्टं कष्टं तव चरणसेवारसभरेऽ-

प्यनासक्तं चित्तं भवति बत विष्णो कुरु दयाम् ।

भवत्पादाम्भोजस्मरणरसिको नामनिवहा-

नहं गायं गायं कुहचन विवत्स्यामि विजने ॥


3-2   Verse
   
3-2   Meaning
   

 

3-3   

कृपा ते जाता चेत्किमिव न हि लभ्यं तनुभृतां

मदीयक्लेशौघप्रशमनदशा नाम कियती ।

न के के लोकेऽस्मिन्ननिशमयि शोकाभिरहिता

भवद्भक्ता मुक्ता: सुखगतिमसक्ता विदधते ॥


3-3   Verse
   
3-3   Meaning
   

 

3-4   

मुनिप्रौढा रूढा जगति खलु गूढात्मगतयो

भवत्पादाम्भोजस्मरणविरुजो नारदमुखा: ।

चरन्तीश स्वैरं सततपरिनिर्भातपरचि –

त्सदानन्दाद्वैतप्रसरपरिमग्ना: किमपरम् ॥


3-4   Verse
   
3-4   Meaning
   

 

3-5   

भवद्भक्ति: स्फीता भवतु मम सैव प्रशमये-

दशेषक्लेशौघं न खलु हृदि सन्देहकणिका ।

न चेद्व्यासस्योक्तिस्तव च वचनं नैगमवचो

भवेन्मिथ्या रथ्यापुरुषवचनप्रायमखिलम् ॥


3-5   Verse
   
3-5   Meaning
   

 

3-6   

भवद्भक्तिस्तावत् प्रमुखमधुरा त्वत् गुणरसात्

किमप्यारूढा चेदखिलपरितापप्रशमनी ।

पुनश्चान्ते स्वान्ते विमलपरिबोधोदयमिल-

न्महानन्दाद्वैतं दिशति किमत: प्रार्थ्यमपरम् ॥


3-6   Verse
   
3-6   Meaning
   

 

3-7   

विधूय क्लेशान्मे कुरु चरणयुग्मं धृतरसं

भवत्क्षेत्रप्राप्तौ करमपि च ते पूजनविधौ ।

भवन्मूर्त्यालोके नयनमथ ते पादतुलसी-

परिघ्राणे घ्राणं श्रवणमपि ते चारुचरिते ॥


3-7   Verse
   
3-7   Meaning
   

 

3-8   

प्रभूताधिव्याधिप्रसभचलिते मामकहृदि

त्वदीयं तद्रूपं परमसुखचिद्रूपमुदियात् ।

उदञ्चद्रोमाञ्चो गलितबहुहर्षाश्रुनिवहो

यथा विस्मर्यासं दुरुपशमपीडापरिभवान् ॥


3-8   Verse
   
3-8   Meaning
   

 

3-9   

मरुद्गेहाधीश त्वयि खलु पराञ्चोऽपि सुखिनो

भवत्स्नेही सोऽहं सुबहु परितप्ये च किमिदम् ।

अकीर्तिस्ते मा भूद्वरद गदभारं प्रशमयन्

भवत् भक्तोत्तंसं झटिति कुरु मां कंसदमन ॥


3-9   Verse
   
3-9   Meaning
   

 

3-10   

किमुक्तैर्भूयोभिस्तव हि करुणा यावदुदिया-

दहं तावद्देव प्रहितविविधार्तप्रलपितः ।

पुरः क्लृप्ते पादे वरद तव नेष्यामि दिवसा-

न्यथाशक्ति व्यक्तं नतिनुतिनिषेवा विरचयन् ॥


3-10   Verse
   
3-10   Meaning
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये तृतीयम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 3-1 to 3-10
   

 

   Meaning 3-1 to 3-10
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 4 ( चतुर्थम् दशकम् )

 

   चतुर्थम् दशकम् -प्रस्तावना
   

 

   

ॐ श्रीकृष्णाय परब्रह्मणे नम:

अथ श्रीमन्नारायणीयम् चतुर्थम् दशकम्

अष्टाङ्ग योग वर्णनं

योग सिद्धि वर्णनं च


   Verse
   

 

4-1   

कल्यतां मम कुरुष्व तावतीं कल्यते भवदुपासनं यया ।

स्पष्टमष्टविधयोगचर्यया पुष्टयाशु तव तुष्टिमाप्नुयाम् ॥


4-1   Verse
   
4-1   Meaning
   

 

4-2   

ब्रह्मचर्यदृढतादिभिर्यमैराप्लवादिनियमैश्च पाविता: ।

कुर्महे दृढममी सुखासनं पङ्कजाद्यमपि वा भवत्परा: ॥


4-2   Verse
   
4-2   Meaning
   

 

4-3   

तारमन्तरनुचिन्त्य सन्ततं प्राणवायुमभियम्य निर्मला: ।

इन्द्रियाणि विषयादथापहृत्यास्महे भवदुपासनोन्मुखा: ॥


4-3   Verse
   
4-3   Meaning
   

 

4-4   

अस्फुटे वपुषि ते प्रयत्नतो धारयेम धिषणां मुहुर्मुहु: ।

तेन भक्तिरसमन्तरार्द्रतामुद्वहेम भवदङ्घ्रिचिन्तका ॥


4-4   Verse
   
4-4   Meaning
   

 

4-5   

विस्फुटावयवभेदसुन्दरं त्वद्वपु: सुचिरशीलनावशात् ।

अश्रमं मनसि चिन्तयामहे ध्यानयोगनिरतास्त्वदाश्रयाः ॥


4-5   Verse
   
4-5   Meaning
   

 

4-6   

ध्यायतां सकलमूर्तिमीदृशीमुन्मिषन्मधुरताहृतात्मनाम् ।

सान्द्रमोदरसरूपमान्तरं ब्रह्म रूपमयि तेऽवभासते ॥


4-6   Verse
   
4-6   Meaning
   

 

4-7   

तत्समास्वदनरूपिणीं स्थितिं त्वत्समाधिमयि विश्वनायक ।

आश्रिता: पुनरत: परिच्युतावारभेमहि च धारणादिकम् ॥


4-7   Verse
   
4-7   Meaning
   

 

4-8   

इत्थमभ्यसननिर्भरोल्लसत्त्वत्परात्मसुखकल्पितोत्सवा: ।

मुक्तभक्तकुलमौलितां गता: सञ्चरेम शुकनारदादिवत् ॥


4-8   Verse
   
4-8   Meaning
   

 

4-9   

त्वत्समाधिविजये तु य: पुनर्मङ्क्षु मोक्षरसिक: क्रमेण वा ।

योगवश्यमनिलं षडाश्रयैरुन्नयत्यज सुषुम्नया शनै: ॥


4-9   Verse
   
4-9   Meaning
   

 

4-10   

लिङ्गदेहमपि सन्त्यजन्नथो लीयते त्वयि परे निराग्रह: ।

ऊर्ध्वलोककुतुकी तु मूर्धत: सार्धमेव करणैर्निरीयते ॥


4-10   Verse
   
4-10   Meaning
   

 

4-11   

अग्निवासरवलर्क्षपक्षगैरुत्तरायणजुषा च दैवतै: ।

प्रापितो रविपदं भवत्परो मोदवान् ध्रुवपदान्तमीयते ॥


4-11   Verse
   
4-11   Meaning
   

 

4-12   

आस्थितोऽथ महरालये यदा शेषवक्त्रदहनोष्मणार्द्यते ।

ईयते भवदुपाश्रयस्तदा वेधस: पदमत: पुरैव वा ॥


4-12   Verse
   
4-12   Meaning
   

 

4-13   

तत्र वा तव पदेऽथवा वसन् प्राकृतप्रलय एति मुक्तताम् ।

स्वेच्छया खलु पुरा विमुच्यते संविभिद्य जगदण्डमोजसा ॥


4-13   Verse
   
4-13   Meaning
   

 

4-14   

तस्य च क्षितिपयोमहोऽनिलद्योमहत्प्रकृतिसप्तकावृती: ।

तत्तदात्मकतया विशन् सुखी याति ते पदमनावृतं विभो ॥


4-14   Verse
   
4-14   Meaning
   

 

4-15   

अर्चिरादिगतिमीदृशीं व्रजन् विच्युतिं न भजते जगत्पते ।

सच्चिदात्मक भवत् गुणोदयानुच्चरन्तमनिलेश पाहि माम् ॥


4-15   Verse
   
4-15   Meaning
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये चतुर्थम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 4-1 to 4-15
   

 

   Meaning 4-1 to 4-15
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 5 ( पञ्चमं दशकम् )

 


 

   

ॐ श्रीकृष्णाय परब्रह्मणे नम:

अथ श्रीमन्नारायणीयम् पञ्चमं दशकम्

विराट् पुरुशोत्पत्ति प्रकार वर्णनं


   Verse
   

 

5-1   

व्यक्ताव्यक्तमिदं न किञ्चिदभवत्प्राक्प्राकृतप्रक्षये

मायायाम् गुणसाम्यरुद्धविकृतौ त्वय्यागतायां लयम् ।

नो मृत्युश्च तदाऽमृतं च समभून्नाह्नो न रात्रे: स्थिति-

स्तत्रैकस्त्वमशिष्यथा: किल परानन्दप्रकाशात्मना ॥


5-1   Verse
   
5-1   Meaning
   

 

5-2   

काल: कर्म गुणाश्च जीवनिवहा विश्वं च कार्यं विभो

चिल्लीलारतिमेयुषि त्वयि तदा निर्लीनतामाययु: ।

तेषां नैव वदन्त्यसत्त्वमयि भो: शक्त्यात्मना तिष्ठतां

नो चेत् किं गगनप्रसूनसदृशां भूयो भवेत्संभव: ॥


5-2   Verse
   
5-2   Meaning
   

 

5-3   

एवं च द्विपरार्धकालविगतावीक्षां सिसृक्षात्मिकां

बिभ्राणे त्वयि चुक्षुभे त्रिभुवनीभावाय माया स्वयम् ।

मायात: खलु कालशक्तिरखिलादृष्टं स्वभावोऽपि च

प्रादुर्भूय गुणान्विकास्य विदधुस्तस्यास्सहायक्रियाम् ॥


5-3   Verse
   
5-3   Meaning
   

 

5-4   

मायासन्निहितोऽप्रविष्टवपुषा साक्षीति गीतो भवान्

भेदैस्तां प्रतिबिंबतो विविशिवान् जीवोऽपि नैवापर: ।

कालादिप्रतिबोधिताऽथ भवता संचोदिता च स्वयं

माया सा खलु बुद्धितत्त्वमसृजद्योऽसौ महानुच्यते ॥


5-4   Verse
   
5-4   Meaning
   

 

5-5   

तत्रासौ त्रिगुणात्मकोऽपि च महान् सत्त्वप्रधान: स्वयं

जीवेऽस्मिन् खलु निर्विकल्पमहमित्युद्बोधनिष्पाद्क: ।

चक्रेऽस्मिन् सविकल्पबोधकमहन्तत्त्वं महान् खल्वसौ

सम्पुष्टं त्रिगुणैस्तमोऽतिबहुलं विष्णो भवत्प्रेरणात् ॥


5-5   Verse
   
5-5   Meaning
   

 

5-6   

सोऽहं च त्रिगुणक्रमात् त्रिविधतामासाद्य वैकारिको

भूयस्तैजसतामसाविति भवन्नाद्येन सत्त्वात्मना

देवानिन्द्रियमानिनोऽकृत दिशावातार्कपाश्यश्विनो

वह्नीन्द्राच्युतमित्रकान् विधुविधिश्रीरुद्रशारीरकान् ॥


5-6   Verse
   
5-6   Meaning
   

 

5-7   

भूमन् मानसबुद्ध्यहंकृतिमिलच्चित्ताख्यवृत्त्यन्वितं

तच्चान्त:करणं विभो तव बलात् सत्त्वांश एवासृजत् ।

जातस्तैजसतो दशेन्द्रियगणस्तत्तामसांशात्पुन-

स्तन्मात्रं नभसो मरुत्पुरपते शब्दोऽजनि त्वद्बलात् ॥


5-7   Verse
   
5-7   Meaning
   

 

5-8   

श्ब्दाद्व्योम तत: ससर्जिथ विभो स्पर्शं ततो मारुतं

तस्माद्रूपमतो महोऽथ च रसं तोयं च गन्धं महीम् ।

एवं माधव पूर्वपूर्वकलनादाद्याद्यधर्मान्वितं

भूतग्राममिमं त्वमेव भगवन् प्राकाशयस्तामसात् ॥


5-8   Verse
   
5-8   Meaning
   

 

5-9   

एते भूतगणास्तथेन्द्रियगणा देवाश्च जाता: पृथङ्-

नो शेकुर्भुवनाण्डनिर्मितिविधौ देवैरमीभिस्तदा ।

त्वं नानाविधसूक्तिभिर्नुतगुणस्तत्त्वान्यमून्याविशं-

श्चेष्टाशक्तिमुदीर्य तानि घटयन् हैरण्यमण्डं व्यधा: ॥


5-9   Verse
   
5-9   Meaning
   

 

5-10   

अण्डं तत्खलु पूर्वसृष्टसलिलेऽतिष्ठत् सहस्रं समा:

निर्भिन्दन्नकृथाश्चतुर्दशजगद्रूपं विराडाह्वयम् ।

साहस्रै: करपादमूर्धनिवहैर्निश्शेषजीवात्मको

निर्भातोऽसि मरुत्पुराधिप स मां त्रायस्व सर्वामयात् ॥


5-10   Verse
   
5-10   Meaning
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये पञ्चमं दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 5-1 to 5-10
   

 

   Meaning 5-1 to 5-10
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 6 ( षष्ठम् दशकम् )

 


 

   

ॐ श्रीकृष्णाय परब्रह्मणे नम:

अथ श्रीमन्नारायणीयम् षष्ठम् दशकम्

विराट्-देहस्य जगदात्मत्व वर्णनं


   Verse
   

 

6-1   

एवं चतुर्दशजगन्मयतां गतस्य

पातालमीश तव पादतलं वदन्ति ।

पादोर्ध्वदेशमपि देव रसातलं ते

गुल्फद्वयं खलु महातलमद्भुतात्मन् ॥


6-1   Verse
   
6-1   Meaning
   

 

6-2   

जङ्घे तलातलमथो सुतलं च जानू

किञ्चोरुभागयुगलं वितलातले द्वे ।

क्षोणीतलं जघनमम्बरमङ्ग नाभि-

र्वक्षश्च शक्रनिलयस्तव चक्रपाणे ॥


6-2   Verse
   
6-2   Meaning
   

 

6-3   

ग्रीवा महस्तव मुखं च जनस्तपस्तु

फालं शिरस्तव समस्तमयस्य सत्यम् ।

एवं जगन्मयतनो जगदाश्रितैर-

प्यन्यैर्निबद्धवपुषे भगवन्नमस्ते ॥


6-3   Verse
   
6-3   Meaning
   

 

6-4   

त्वद्ब्रह्मरन्ध्रपदमीश्वर विश्वकन्द

छन्दांसि केशव घनास्तव केशपाशा: ।

उल्लासिचिल्लियुगलं द्रुहिणस्य गेहं

पक्ष्माणि रात्रिदिवसौ सविता च नेत्रै ॥


6-4   Verse
   
6-4   Meaning
   

 

6-5   

निश्शेषविश्वरचना च कटाक्षमोक्ष:

कर्णौ दिशोऽश्वियुगलं तव नासिके द्वे ।

लोभत्रपे च भगवन्नधरोत्तरोष्ठौ

तारागणाश्च दशना: शमनश्च दंष्ट्रा ॥


6-5   Verse
   
6-5   Meaning
   

 

6-6   

माया विलासहसितं श्वसितं समीरो

जिह्वा जलं वचनमीश शकुन्तपङ्क्ति: ।

सिद्धादय: स्वरगणा मुखरन्ध्रमग्नि-

र्देवा भुजा: स्तनयुगं तव धर्मदेव: ॥


6-6   Verse
   
6-6   Meaning
   

 

6-7   

पृष्ठं त्वधर्म इह देव मन: सुधांशु –

रव्यक्तमेव हृदयंबुजमम्बुजाक्ष ।

कुक्षि: समुद्रनिवहा वसनं तु सन्ध्ये

शेफ: प्रजापतिरसौ वृषणौ च मित्र: ॥


6-7   Verse
   
6-7   Meaning
   

 

6-8   

श्रोणीस्थलं मृगगणा: पदयोर्नखास्ते

हस्त्युष्ट्रसैन्धवमुखा गमनं तु काल: ।

विप्रादिवर्णभवनं वदनाब्जबाहु-

चारूरुयुग्मचरणं करुणांबुधे ते ॥


6-8   Verse
   
6-8   Meaning
   

 

6-9   

संसारचक्रमयि चक्रधर क्रियास्ते

वीर्यं महासुरगणोऽस्थिकुलानि शैला: ।

नाड्यस्सरित्समुदयस्तरवश्च रोम

जीयादिदं वपुरनिर्वचनीयमीश ॥


6-9   Verse
   
6-9   Meaning
   

 

6-10   

ईदृग्जगन्मयवपुस्तव कर्मभाजां

कर्मावसानसमये स्मरणीयमाहु: ।

तस्यान्तरात्मवपुषे विमलात्मने ते

वातालयाधिप नमोऽस्तु निरुन्धि रोगान् ॥


6-10   Verse
   
6-10   Meaning
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये षष्ठम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 6-1 to 6-10
   

 

   Meaning 6-1 to 6-10
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 7 ( सप्तम् दशकम् )

 


 

   

अथ श्रीमन्नारायणीयम् सप्तम् दशकम्

हिरण्यगर्भोत्पत्ति वर्णनं

हिरण्यगर्भतपश्चरण वर्णनं

वैकुण्ठस्वरूप वर्णनं

भगवत्स्वरूपसाक्षात्कार वणेनं

भगवदनुग्रहवरणनं चवर्णनं च


   Verse
   

 

7-1   

एवं देव चतुर्दशात्मकजगद्रूपेण जात: पुन-

स्तस्योर्ध्वं खलु सत्यलोकनिलये जातोऽसि धाता स्वयम्

यं शंसन्ति हिरण्यगर्भमखिलत्रैलोक्यजीवात्मकं

योऽभूत् स्फीतरजोविकारविकसन्नानासिसृक्षारस:


7-1   Verse
   

 

7-2   

सोऽयं विश्वविसर्गदत्तहृदय: सम्पश्यमान: स्वयं

बोधं खल्वनवाप्य विश्वविषयं चिन्ताकुलस्तस्थिवान्

तावत्त्वं जगतां पते तप तपेत्येवं हि वैहायसीं

वाणीमेनमशिश्रव: श्रुतिसुखां कुर्वंस्तप:प्रेरणाम्


7-2   Verse
   

 

7-3   

कोऽसौ मामवदत् पुमानिति जलापूर्णे जगन्मण्डले

दिक्षूद्वीक्ष्य किमप्यनीक्षितवता वाक्यार्थमुत्पश्यता

दिव्यं वर्षसहस्रमात्ततपसा तेन त्वमाराधित –

स्तस्मै दर्शितवानसि स्वनिलयं वैकुण्ठमेकाद्भुतम्


7-3   Verse
   

 

7-4   

माया यत्र कदापि नो विकुरुते भाते जगद्भ्यो बहि:

शोकक्रोधविमोहसाध्वसमुखा भावास्तु दूरं गता:

सान्द्रानन्दझरी च यत्र परमज्योति:प्रकाशात्मके

तत्ते धाम विभावितं विजयते वैकुण्ठरूपं विभो


7-4   Verse
   

 

7-5   

यस्मिन्नाम चतुर्भुजा हरिमणिश्यामावदातत्विषो

नानाभूषणरत्नदीपितदिशो राजद्विमानालया:

भक्तिप्राप्ततथाविधोन्नतपदा दीव्यन्ति दिव्या जना-

तत्ते धाम निरस्तसर्वशमलं वैकुण्ठरूपं जयेत्


7-5   Verse
   

 

7-6   

नानादिव्यवधूजनैरभिवृता विद्युल्लतातुल्यया

विश्वोन्मादनहृद्यगात्रलतया विद्योतिताशान्तरा

त्वत्पादांबुजसौरभैककुतुकाल्लक्ष्मी: स्वयं लक्ष्यते

यस्मिन् विस्मयनीयदिव्यविभवं तत्ते पदं देहि मे


7-6   Verse
   

 

7-7   

तत्रैवं प्रतिदर्शिते निजपदे रत्नासनाध्यासितं

भास्वत्कोटिलसत्किरीटकटकाद्याकल्पदीप्राकृति

श्रीवत्साङ्कितमात्तकौस्तुभमणिच्छायारुणं कारणं

विश्वेषां तव रूपमैक्षत विधिस्तत्ते विभो भातु मे


7-7   Verse
   

 

7-8   

कालांभोदकलायकोमलरुचीचक्रेण चक्रं दिशा –

मावृण्वानमुदारमन्दहसितस्यन्दप्रसन्नाननम्

राजत्कम्बुगदारिपङ्कजधरश्रीमद्भुजामण्डलं

स्रष्टुस्तुष्टिकरं वपुस्तव विभो मद्रोगमुद्वासयेत्


7-8   Verse
   

 

7-9   

दृष्ट्वा सम्भृतसम्भ्रम: कमलभूस्त्वत्पादपाथोरुहे

हर्षावेशवशंवदो निपतित: प्रीत्या कृतार्थीभवन्

जानास्येव मनीषितं मम विभो ज्ञानं तदापादय

द्वैताद्वैतभवत्स्वरूपपरमित्याचष्ट तं त्वां भजे


7-9   Verse
   

 

7-10   

आताम्रे चरणे विनम्रमथ तं हस्तेन हस्ते स्पृशन्

बोधस्ते भविता न सर्गविधिभिर्बन्धोऽपि सञ्जायते

इत्याभाष्य गिरं प्रतोष्य नितरां तच्चित्तगूढ: स्वयं

सृष्टौ तं समुदैरय: स भगवन्नुल्लासयोल्लाघताम्


7-10   Verse
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये सप्तम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 7-1 to 7-10
   

 


 

श्रीमन्नारायणीयम् – 8 ( अष्टम् दशकम् )

 


 

   

अथ श्रीमन्नारायणीयम् अष्टम् दशकम्

प्रलय वर्णनं

जगत्सष्टिप्रकार वणेनं च


   Verse
   

 

8-1   

एवं तावत् प्राकृतप्रक्षयान्ते

ब्राह्मे कल्पे ह्यादिमे लब्धजन्मा

ब्रह्मा भूयस्त्वत्त एवाप्य वेदान्

सृष्टिं चक्रे पूर्वकल्पोपमानाम्


8-1   Verse
   

 

8-2   

सोऽयं चतुर्युगसहस्रमितान्यहानि

तावन्मिताश्च रजनीर्बहुशो निनाय

निद्रात्यसौ त्वयि निलीय समं स्वसृष्टै-

र्नैमित्तिकप्रलयमाहुरतोऽस्य रात्रिम्


8-2   Verse
   

 

8-3   

अस्मादृशां पुनरहर्मुखकृत्यतुल्यां

सृष्टिं करोत्यनुदिनं स भवत्प्रसादात्

प्राग्ब्राह्मकल्पजनुषां च परायुषां तु

सुप्तप्रबोधनसमास्ति तदाऽपि सृष्टि:


8-3   Verse
   

 

8-4   

पञ्चाशदब्दमधुना स्ववयोर्धरूप-

मेकं परार्धमतिवृत्य हि वर्ततेऽसौ

तत्रान्त्यरात्रिजनितान् कथयामि भूमन्

पश्चाद्दिनावतरणे च भवद्विलासान्


8-4   Verse
   

 

8-5   

दिनावसानेऽथ सरोजयोनि:

सुषुप्तिकामस्त्वयि सन्निलिल्ये

जगन्ति च त्वज्जठरं समीयु-

स्तदेदमेकार्णवमास विश्वम्


8-5   Verse
   

 

8-6   

तवैव वेषे फणिराजि शेषे

जलैकशेषे भुवने स्म शेषे

आनन्दसान्द्रानुभवस्वरूप:

स्वयोगनिद्रापरिमुद्रितात्मा


8-6   Verse
   

 

8-7   

कालाख्यशक्तिं प्रलयावसाने

प्रबोधयेत्यादिशता किलादौ

त्वया प्रसुप्तं परिसुप्तशक्ति-

व्रजेन तत्राखिलजीवधाम्ना


8-7   Verse
   

 

8-8   

चतुर्युगाणां च सहस्रमेवं

त्वयि प्रसुप्ते पुनरद्वितीये

कालाख्यशक्ति: प्रथमप्रबुद्धा

प्राबोधयत्त्वां किल विश्वनाथ


8-8   Verse
   

 

8-9   

विबुध्य च त्वं जलगर्भशायिन्

विलोक्य लोकानखिलान् प्रलीनान्

तेष्वेव सूक्ष्मात्मतया निजान्त: –

स्थितेषु विश्वेषु ददाथ दृष्टिम्


8-9   Verse
   

 

8-10   

ततस्त्वदीयादयि नाभिरन्ध्रा-

दुदञ्चितं किंचन दिव्यपद्मम्

निलीननिश्शेषपदार्थमाला-

संक्षेपरूपं मुकुलायमानम्


8-10   Verse
   

 

8-11   

तदेतदंभोरुहकुड्मलं ते

कलेवरात् तोयपथे प्ररूढम्

बहिर्निरीतं परित: स्फुरद्भि:

स्वधामभिर्ध्वान्तमलं न्यकृन्तत्


8-11   Verse
   

 

8-12   

संफुल्लपत्रे नितरां विचित्रे

तस्मिन् भवद्वीर्यधृते सरोजे

स पद्मजन्मा विधिराविरासीत्

स्वयंप्रबुद्धाखिलवेदराशि:


8-12   Verse
   

 

8-13   

अस्मिन् परात्मन् ननु पाद्मकल्पे

त्वमित्थमुत्थापितपद्मयोनि:

अनन्तभूमा मम रोगराशिं

निरुन्धि वातालयवास विष्णो


8-13   Verse
   

 

   

ॐ तत्सत् इति श्रीमन्नारायणीये अष्टम् दशकम् समाप्तम्

श्री हरये नमः रमा रमण गोविन्द गोविन्दा

सर्वम् श्री कृष्णार्पणमस्तु


   Verse
   

 

   Verses 8-1 to 8-13
   

 


 

Please leave your valuable suggestions and feedback here